Στην Ελλάδα σήμερα βιώνουμε μια πολύ δύσκολη περίοδο. Η πρώτη αρνητική συνέπεια που δημιουργείται από την σκληρή οικονομική πραγματικότητα της χώρας είναι δυστυχώς, η ανεργία. Έτσι σήμερα οι νέοι, αντιλαμβανόμενοι το περιβάλλον στο οποίο καλούνται να χτίσουν την επαγγελματική τους καριέρα νιώθουν μεγαλύτερη ανασφάλεια και συναισθηματική αποσταθεροποίηση, καταστάσεις που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα σε προσωπικό και οικογενειακό επίπεδο. Άρα σύμφωνα με την Λιλιάννα Ηλιοπούλου, ιδιοκτήτρια της σχολής αυτογνωσίας Orbis Anima, η ανάγκη για συμβουλευτική επαγγελματικού προσανατολισμού σε έφηβους, αλλά και ενήλικους που αναζητούν νέα επαγγελματική κατεύθυνση, γίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ…

Τι είναι ο επαγγελματικός προσανατολισμός και πως γίνεται;

Είναι η διαδικασία που έχει ως στόχο την προετοιμασία για την  επαγγελματική επιλογή εργασίας και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά τη σχολική χρονιά 1983-1984  και στα λύκεια. Πρόκειται για συμβουλευτική – καθοδηγητική διαδικασία, που αποσκοπεί στο να βοηθήσει το άτομο να γνωρίσει τον εαυτό του, να αξιοποιήσει τις ικανότητές του κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να πάρει ορθές εκπαιδευτικές και επαγγελματικές να είναι επιτυχημένη και αποτελεσματική.

Ποια τα απαραίτητα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει ένας Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού;

Ο Σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού πρέπει να είναι κατάλληλα  εκπαιδευμένος, να  είναι πιστοποιημένος,ενημερωμένος για τα σύγχρονα  τεστ, για τις μεθόδους και τις εξελίξεις σε αυτό τον τομέα, να μην  χρησιμοποιεί τεστ στα οποία δεν έχει εκπαιδευτεί και τέλος να έχει την  κάλυψη του συλλόγου επαγγελματικού προσανατολισμού. Η κακή χρήση των  τεστ μπορεί να οδηγήσει σε λάθος επαγγελματικές επιλογές. Μετά την χρήση  χρειάζεται πάντα ανατροφοδότηση, ώστε ο πελάτης να ενημερωθεί για το τι σημαίνουν τα αποτελέσματα του τεστ.

Πόσο σημαντικός είναι για τα παιδιά;

Η επιλογή του επαγγέλματος δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός και ούτε πρέπει  να είναι και αυτό γιατί μπορεί να έχει σοβαρές αρνητικές μακροχρόνιες συνέπειες σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο. Ο σωστός επαγγελματικός προσανατολισμός παίζει καθοριστικό ρόλο στην πορεία ζωής του ατόμου αφού καθορίζει ουσιαστικά το επαγγελματικό του μέλλον. Ένα επάγγελμα ασκείται όχι μόνο για να κερδίσει κανείς χρήματα και να ζήσει αλλά και για να αναπτύξει, να ολοκληρώσει και να εκφράσει την προσωπικότητά του μέσα από την εργασία του.

Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται;

Συνήθως αποφάσεις σχετικά για το επαγγελματικό μέλλον καλείται να πάρει  το άτομο κατά την περίοδο της εφηβείας στην Γ΄ γυμνασίου και στην Α΄ Λυκείου.

Μπορεί κάποιος και σε μεγαλύτερη ηλικία όταν θεωρεί πως δεν τον καλύπτει το αντικείμενο του να απευθυνθεί σε εσάς;

Tα  τελευταία χρόνια διανύουμε μια δύσκολη οικονομική περίοδο. Οι  περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν τεράστια σύγχυση, καθώς όλα τα  πράγματα γύρω τους έχουν αλλάξει. Βρίσκονται σε αναζήτηση εργασίας είτε  γιατί απολύθηκαν, είτε γιατί ζουν με τον φόβο ότι θα  απολυθούν, είτε γιατί το  επάγγελμα που έκαναν πλέον δεν είναι βιώσιμο και επιλέγουν να αναζητήσουν να ασχοληθούν με  κάτι άλλο.  Για πολλούς ανθρώπους η αλλαγή επαγγέλματος αποτελεί αναπόφευκτη ανάγκη. Αλλά με τι θα ασχοληθούν από εδώ και στο εξής, ποιο θα είναι το επόμενο βήμα; Σε αυτή  την περίπτωση μπορεί κάποιος που ενδιαφέρεται να επαναπροσδιορίσει το  επάγγελμά  του, να  απευθυνθεί στη  σχολή όπου έμπειροι  Σύμβουλοι  επαγγελματικού προσανατολισμού, θα τον βοηθήσουν να ανακαλύψει ποιες  είναι οι κλίσεις του και οι δεξιότητές του, ώστε να τον καθοδηγήσουν σωστά  να ασχοληθεί επαγγελματικά με κάτι τελείως διαφορετικό βάση των  αποτελεσμάτων του τεστ και της προσωπικής συνέντευξης ώστε να  αξιοποιήσει κάποια σημεία του που μέχρι τώρα δεν είχε σκεφτεί και τον είχαν  στρέψει σε άλλες κατευθύνσεις.

Ποια η θέση των γονιών σε αυτή τη διαδικασία;

Ο γονιός πρέπει να ενθαρρύνει το παιδί του, πριν πάρει τη σωστή απόφαση, να ενημερωθεί για όλο το φάσμα των επαγγελμάτων, να το ενθαρρύνει να μιλήσει με τον Σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού ώστε να ενημερωθεί για τους διάφορους κλάδους σπουδών που προσφέρουν τα πανεπιστήμια της χώρας και του εξωτερικού. Οι γονείς που αφήνουν το παιδί πραγματικά ελεύθερο να επιλέξει, τότε του δίνεται η δυνατότητα να εξερευνήσει μεγαλύτερη  φάσμα επαγγελμάτων και να επιλέξει εκείνο που πραγματικά θέλει και όχι αυτό που προτιμούν οι γονείς.

Από την εμπειρία σας, τα παιδιά αποφασίζουν ελεύθερα ή πιέζονται από τις συνθήκες και τους γονείς να επιλέξουν επάγγελμα;

 Γενικά οι αποφάσεις επιλογής επαγγέλματος των παιδιών επηρεάζονται ως ένα βαθμό από τους γονείς, αλλά και γενικά από το οικογενειακό κλίμα και την κοινωνική θέση των γονέων. Το ενδιαφέρον των γονέων για ανώτερη μόρφωση των παιδιών τους, οφείλεται κυρίως στην επιθυμία τους να δουν τα παιδιά τους να αποκτούν όσα οι ίδιοι δεν απέκτησαν. Πολλές φορές οι γονείς έχουν εξωπραγματικές προσδοκίες και απαιτήσεις σχετικά με τις επιλογές των παιδιών τους ως προς τις σπουδές και τα επαγγέλματα. ορισμένες φορές η παρέμβαση των γονέων παίρνει τη μορφή ισχυρής πίεσης. Ο νέος εξαναγκάζεται να ακολουθήσει το επάγγελμα που του υπαγορεύεται. Έτσι, στην πραγματικότητα, αυτοί που επιλέγουν το επάγγελμα είναι οι γονείς και όχι τα ίδια τα παιδιά.  Οι φιλοδοξίες των γονέων δεν είναι μόνο υψηλές αλλά, αρκετές φορές, δε συμπίπτουν με τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις και τις ικανότητες των παιδιών τους.

Πώς μπορεί να είναι σίγουρο το παιδί ότι αυτό που σκέφτεται να κάνει βάσει και της κατεύθυνσης που θα του δώσετε, είναι πράγματι το καλύτερο για αυτόν και ότι η προσωπικότητα τους δεν πρόκειται να αλλάξει;

Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός είναι μια διαδικασία που αποτελείται από  την πληροφόρηση, τη διάγνωση μέσω ψυχομετρικών εργαλείων (τεστ) και τη συμβουλευτική διαδικασία.  Πιο συγκεκριμένα δίνονται τα αποτελέσματα ως προς: τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς, τις αξίες που εκτιμά σε ένα εργασιακό περιβάλλον, τις ικανότητές και  τα ενδιαφέροντά του μαθητή. Τα στάδια αυτά είναι σημαντικά, έτσι ώστε ο συμβουλευόμενος να οδηγηθεί στην πιο κατάλληλη, γι’ αυτόν, επιλογή σχολής ή/και επαγγέλματος. Ο μαθητής θα  αποκτήσει έγκυρες και αναλυτικές πληροφορίες. Τα  αποτέλεσμά του Τεστ σε συνδυασμό με  συζήτηση των αποτελεσμάτων με τον σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού μπορεί να βοηθήσει τον μαθητή να πάρει τις κατάλληλες αποφάσεις για το επαγγελματικό του μέλλον. Όσον αφορά στην προσωπικότητα και τις αξίες   του μαθητή, τα αποτελέσματά του, παρουσιάζονται αναλυτικάκαι του  δίνουν, έτσι, την ευκαιρία να τα συνδυάσει με όποιον τρόπο θεωρεί ότι τον   αντιπροσωπεύει καλύτερα.

Τι έχετε να προτείνετε στους νέους που δυσκολεύονται να αποφασίσουν τι πραγματικά θέλουν να σπουδάσουν;

Οι έφηβοι είναι μπερδεμένοι για πολλά θέματα και η αγωνία, το άγχος και η πίεση να επιλέξουν την κατεύθυνση ή τα μαθήματα που θ’ ακολουθήσουν στο Λύκειο, συχνά τους οδηγεί στη λήψη των λανθασμένων αποφάσεων.  Κατά  την γνώμη μου η Συμβουλευτική επαγγελματικού προσανατολισμού θα βοηθήσει το άτομο να επιλέξει ένα επάγγελμα, να ετοιμαστεί γι’ αυτό και τέλος να εισέλθει και να σταδιοδρομήσει σ’ αυτό.

Διαβάστε ακόμη:

Λιλιάννα Ηλιοπούλου: Ξέρετε πόση δύναμη κρύβετε μέσα σας;